#MeetTheArtist Jonas Lund

Tijdens Art Rotterdam treft u het werk van honderden kunstenaars van over de hele wereld. In deze reeks lichten we een aantal kunstenaars uit die bijzonder werk tonen tijdens de beurs.

Modern solutions require modern problems

Vlak voor de pandemie gaf Lund in Ljubljana een presentatie over zijn werk. Daarin toonde hij onder meer onbenullige vindingen voor moderne ongemakken, zoals een vergrootglas voor het kleine scherm je mobieltje. Of een mobiele projector waardoor je je scherm tenminste op een behoorlijke manier kan delen met anderen. De zaal lacht. Als laatste toont hij een ogenschijnlijk even stompzinnig apparaat dat door een constante schommelbeweging de stappenteller van je telefoon manipuleert. In China krijg je namelijk korting op je zorgverzekering als je aantoonbaar veel beweegt. Modern solutions require modern problems.

Dat Lund (1984) juist oog heeft voor dergelijke vondsten is niet gek, er komen namelijk een aantal centrale thema’s van zijn werk in samen: machtsverhoudingen, data-analyses en algoritmes, en hoe deze te omzeilen. 

FOMO

Bovenstaande thema’s zie je al terug in vroege tentoonstellingen als Fear of Missing Out (Showroom Mama, Rotterdam, 2013). Een van de werken is een fotocollage met de 100 belangrijkste curatoren. Althans, volgens het algoritme van Lund. Volgens Lund zou zijn kennis van de who-is-who hem voorsprong geven op de doorsnee verzamelaar, hij zou eerder op de hoogte zijn van trends en waardestijgingen. 

Aan het begin van zijn carrière werd de in Nederland opgeleide Lund wel eens verweten kunst over kunst te maken, inclusief grappen die alleen insiders snappen. Lunds werk is zeker speels en grappig, maar zijn boodschap is echter breder. Zo richtte hij in 2019 de Londense Photographer’s Gallery in als twaalfkoppige redactie voor het maken van propaganda en fake news. Ook hier was het Lund te doen om de dataverzameling en het allesbehalve neutrale algoritme van Cambridge Analytica dat zich vooral richtte op de leave-stem.

Strings Attached

Dat Lund aanvankelijk uitkwam bij de kunstwereld is niet heel vreemd; het is een kleine, overzichtelijke versie van de echte wereld. De kunstwereld kent volgens Lund een klassieke top-down structuur met aan de top een relatief kleine groep mensen onderling bepalen wat goede kunst is. Daaronder bevindt zich een brede laag met galeriehouders, verzamelaars en kunstenaars. 

De machtsverhoudingen tussen die laatste komt aan bod in de serie Strings Attached (2015). Hoewel de kunstenaar de producent is, heeft deze weinig te vertellen over de wijze waarop zijn werk wordt verhandeld. Galeriehouders kunnen verzamelaars nee verkopen als ze niet eerder een werk bij de galerie kochten of alleen verkopen als een klant meteen twee werken koopt of de koper verplichten een van de aangekochte werken te doneren aan een museum. Lund omzeilde deze praktijken door de voorwaarden op zijn doeken te zetten. 

Invest in Jonas Lund

Uiteraard zag Lund ook snel de mogelijkheden van crypto currencies. In 2018 ontwikkelde hij zijn eigen Jonas Lund Token, inclusief een uiterst degelijk  beeldmerk en reclamemateriaal. De stands van zijn galeriehouders op kunstbeurzen zagen er dan ook precies zo uit als die van een financieel dienstverlener. 

Dat lijkt misschien een ver doorgevoerde grap, maar ook hier spelen dataverzamelingen en machtsverhoudingen een grote rol. Je kan namelijk aan JLTs komen door een werk van Lund te kopen of hem een dienst te verlenen, zoals hem uitnodigen voor een lezing of reclame te maken voor zijn werk. Lund richtte zijn token zo in dat eigenaars van de JLTs de facto aandeelhouder zijn in Lunds artistieke praktijk. Regelmatig legt hij zijn aandeelhouders vragen voor en hun advies is daarbij bindend. 

In de werken waarin Lund elementen van recent geveilde bekende kunstwerken opnam, vertaalde hij dit principe naar een serie werken die zich continu aan past op basis van algoritmes. Net als op Instagram en Tiktok analyseren Lunds algoritmes de manier waarop de kijker zich tot de werken verhoudt. Daardoor sluiten de continu veranderende composities gaandeweg steeds beter aan op het (kijk)gedrag van de kijker. Omdat je de werken als kijker in zekere zin zelf samenstelt, net als je social media feed, raak je steeds meer verstrikt in je eigen bubbel waarin je nooit meer iets onwelgevalligs te zien krijgt.

For you, by you

Op Art Rotterdam toont de Milanese galerie Bianconi het werk van deze Zweedse multimedia kunstenaar uit de serie For you uit 2021. Deze serie maakte Lund in reactie op de hyperpersonalisatie die plaatsvindt op social media. Op je favoriete platform krijg je continu nieuwe content geserveerd die aansluit op jouw smaak met als doel je meer tijd op online te laten doorbrengen.

Het werk van Jonas Lund is te zien in de sectie Solo/Duo, bij Galleria Bianconi.