Buitenwerken te zien tijdens Art Rotterdam 2022

Tijdens deze speciale lente-editie van Art Rotterdam bevinden zich op het buitenterrein van de Van Nellefabriek een record aantal van zeventien grootschalige werken en installaties. De verhalen achter deze werken leest u hier.

Vriend van Bavink | Teun Castelein
Het project Totems van kunstenaar Teun Castelein is een reactie op de verregaande regulering van ons publieke domein met een veelheid aan voorschriften en regels. Het project is een experimentele zoektocht naar ruimte voor het artistieke binnen het strikte, voor wat free jazz op de gebaande paden. De serie verkeersborden wordt na aanschaf bij u in de straat geplaatst. Borden zijn ook los te bestellen.

Martin van Zomeren | Paul Geelen
Mothership (…) is een grote hangende keramieken sculptuur die een langere periode in het werk van Paul Geelen omvat en voortkomt uit een onmiddellijke fusie tussen een reeks tegenstrijdigheden en onevenwichtigheden; een anekdote en de visuele associaties tussen een slakkenhuis en de mutaties van het haar op het hoofd en de Uṣṇīṣa van Buddha. 

Naast de directe impact - of bij toenadering, sommige nauwere spanningen tussen formele, abstracte en semantische associaties - laat de ‘performatieve’ aanwezigheid van levende slakken op de twee lichamen zich kenmerken door een chemische reactie tussen de brons glazuur en het weke lichaam van de slak.

Deze sporen - die een iriserend etsend effect en een permanente tekening achterlaten - onthullen een kleurrijk potentieel en transformeren de slak van een tijdelijke figurant in een nederige hoofdrolspeler, beschermer en martelaar tegelijkertijd.

Opmerking: Een slak is van nature in staat om zichzelf aan te passen en te beschermen binnen strengere situaties.

Mondriaan Fonds| Wiebe Bouwsema
Begrenzing is voor Wiebe Bouwsema een terugkerend thema: tussen het stoffelijke en het onstoffelijke, tussen binnen- en buitenruimtes, tussen de actuele en de virtuele wereld en tussen mens en natuur. In zijn werk brengt hij die tegenstellingen samen en laat hij ze in elkaar overvloeien om ze tegelijk op te heffen en te benadrukken. Je kan het als beklemmend zien, als duister, maar ook als verstild en poëtisch, als een figuur die zich – net als de ‘gevangenen’ van Michelangelo - nog uit de materie moet vrijmaken.

Opperclaes | Onno Poiesz
De blauwen
Met de blauwen heet Onno Poiesz het publiek welkom. 
Het werk is feestelijk bedoeld, maar is ook een verwijzing naar oorlog en pandemie, ofwel eigentijdse ‘blues’ die het begin van 2022 beheerst. 

NEST | Eugenie Boon
The Pawns that Wandered in Promised Land is een installatie die een analogie creëert tussen het fysieke en het spirituele, versmolten met verwijzingen uit de Hebreeuwse literatuur, filosofie en bordspellen.
 
"Het Beloofde Land" verbeeld in de Hebreeuwse literatuur een hersteld vaderland dat verlossing en bevrijding brengt, en wordt gepresenteerd als een doel dat bereikt moet worden. Met dit werk suggereert Boon dat het Beloofde Land niet alleen een fysieke plaats is, maar dat deze ook kan worden begrepen als een gemoedstoestand waarbij het brein het belangrijkste slagveld is, hier figuratief voorgesteld als een bordspel waarop de pionnen reactief of proactief kunnen bewegen in hun benadering van dit begrip. 

 Met deze installatie reflecteert Boon op dat wat gezien én ervaren kan worden versus dat wat niet gezien en toch ervaren kan worden. De ervaring is constant, terwijl de componenten eromheen veranderen door visualisatie.

Josilda da Conceição | Bernardus Baldus
In mijn werk onderzoek ik de macht en invloed van de corporate taal- en beeldcultuur en haar disciplinerende werking op de samenleving. Een cultuur waar alles maakbaar én controleerbaar is op basis van cijfers en efficiëntie. Ik word geïnspireerd door zaken als efficiëntie denken, succes en maakbaarheid, ondernemerschap, positiviteit, transparantie, kantoorarchitectuur en kantoorartikelen. Dit leidt tot zakelijke objecten (sculpturen), performances, tekeningen of foto’s die fungeren als schijnbeelden (simulacrum of simulatie). Dat de symboolwaarde -zoals luxe en/of status- hiervan belangrijker is dan originaliteit en authenticiteit vind ik prikkelend. Zelf beschouw ik als kunstenaar originaliteit ook als een betekenisloos, leeg concept. Baudrillard noemt dit de ‘ironie van het object’.

In mijn werk gebruik ik ironie als een dubbelzinnig spel waarmee ik de toeschouwer kan verleiden, verrassen of laat twijfelen. Het meest spannende aan ironie is dat het functioneert door middel van het ongezegde oordeel. Om ironie te begrijpen, zijn context en voorkennis van belang om datgene wat niet wordt uitgesproken, te begrijpen. Als ik, door middel van ironie, de toeschouwer vraag te begrijpen dat in mijn werk een moreel oordeel ligt besloten, dan moeten zowel de toeschouwer als ik dat oordeel delen om het onuitgesprokene te begrijpen. Dat lukt niet altijd.

Met mijn ironische, kritische werk wil ik de grens oprekken tussen wat men van kunst verwacht en wat het nu is. De context en/of voorkennis van de toeschouwer zijn hierbij belangrijke aspecten. 

Josilda da Conceição | Marjolein Witte
Seduction is een sculptuur die een vervolg is op de sculptuur Evolution die Witte in 2019 maakte voor de tentoonstelling Meesterlijke Vrouwen in Stedelijk Museum Schiedam. Met het maken van robuuste, brutale en opvallend gekleurde geometrische constructies onderzoekt Witte hoe we als groep of individu ruimte innemen en de wereld naar onze hand proberen te zetten. De behoefte om gezien te worden zit in de kern van ons bestaan. We zoeken naar bevestiging van onze identiteit in het gezin, in een relatie, op het werk, in de maatschappij en in de wereld. Zoals ook in het dierenrijk gebeurt, hebben mensen allerlei manieren bedacht om op te vallen en plaats in te nemen met verschillende zintuiglijke middelen. Op microniveau is het hier de kunstenaar die als een vogel haar verendek spreidt in een poging de toeschouwer te verleiden.

Galerie Nadja Vilenne | Charlotte Lagro
Charlotte Lagro werkt met gevonden objecten en bevrijdt deze van hun beoogde functie om ruimte te maken voor nieuwe mogelijkheden voor uitwisseling en verlangen. Ze stript de voorwerpen, speelt ermee en transformeert ze, maakt er video’s over, en nodigt vaak anderen uit deel te nemen aan dit proces. Met lichte toets laat Lagro zware objecten bijna gewichtloos aandoen. Het werk “The Beginning and Ending is Always Ambiguous” focust op de umbilical (navelstreng), een kabel die wordt gebruikt om diepzeeduikers van zuurstof, licht- en communicatiesignalen te voorzien. Vanaf honderd meter diep klimmen duikers aan deze kabel, hand voor hand, terug omhoog naar de oppervlakte. In het water bevatten de met lucht gevulde slangen precies genoeg ballast om rustig weg te zinken. Deze artificiële levenslijn materialiseert de kwetsbaarheid van het menselijk bestaan. En de zoektocht naar het vertrouwde in het onvertrouwde met geknutselde extensies. Een optimistisch reliek van het menselijk streven om de luchtbel te verlaten.

PHOEBUS Rotterdam | Esther Bruggink
I would like to escape from the watery depths, to become human and live in the golden sunshine!  –  zo zingt de kleine zeemeermin uit het sprookje van Andersen, in Dvorak’s opera "Rusalka". In haar verlangen naar de prins offert zij haar stem en daarmee haar ‘eigenheid’. Zij verliest zichzelf in kwetsbaarheid en de prins moet haar laten gaan... Vol verdriet lost zij op in het schuim van de zee. In de sculptuur is een structuur van aders en schubben te zien, terwijl de longen op Rusalka’s rug naar engelenvleugels verwijzen

Winterlicht Schiedam | Leonard Passchier
Alarm!

UV-licht is essentieel voor alle levende organismes op aarde, maar het doet ook kapitaal groeien. In de achtertuin van Rotterdam, het Westland, zie je steeds vaker de paarsblauwe led UV-lampen oplichten. Wordt kunstmatig licht onze toekomst? Kunnen we straks niet meer zonder? Wordt het onze enige manier om aan de broodnodige vitamine D te komen, in een wereld waar het kunstmatige een steeds grotere rol krijgt?

Passchiers baken schreeuwt om aandacht. Het is vijf voor twaalf geweest en ons klimaat verandert snel. Waarschuwt dit baken ons voor het stijgende water? Kunnen we dit lichtbaken vertrouwen, erop navigeren? Of ondergaan we dan het lot van vliegjes en muggen die te dicht bij UV licht komen en verbranden?

Het baken is in december 2022 onderdeel van het lichtkunstfestival Winterlicht in Schiedam, dat plaatsvindt in het Julianapark.

Jaap Sleper | V&B (Alex Jacobs en Ellemieke Schoenmaker)
Gedurende miljoenen jaren heeft onze wereld zich gevormd door verschillende geologische processen. Ik stel u graag voor aan ‘Continental Drifter no.3’, de promotor van deze lang vergeten geschiedenis.

Stenen zijn zeer gevoelig voor hun omgeving en vooral voor trillingen. Deze sensibiliteit heeft een effect op hun oppervlak.

Mijn uitstraling is aaibaar. Dit komt doordat ik besta uit vele lagen gekleurd gips die geschuurd zijn totdat mijn huid gepolijst aanvoelt. Daar waar nodig ben ik gerestoreerd en is er tekening opgebracht om zo dicht mogelijk bij een gevoel te komen:

 'Hoe zou het voelen om een rotsblok te zijn; hoe was het toen dinosaurussen over de aarde liepen. Stenen kunnen misschien niet spreken, maar ze vertellen ons wel iets en we moeten luisteren. Want, ook al weten we niet veel over het bestaan buiten de mens, we kunnen wel proberen ons dat voor te stellen….’

Albada Jelgersma | Jelle Koorevaar
Een populist schept zijn eigen beeld van de wereld, samen met zijn volgers. Met elkaar creëren ze hun eigen waarheid binnen de realiteit. Ze zijn van elkaar afhankelijk. Zonder zijn volgers is de populist niets. Het deel uitmaken van het wereldbeeld van de populist is wat een volger het gevoel geeft ergens bij te horen. Populisme laat deze interactie tussen een centraal figuur en zijn volgers zien. In een groot, spinachtig web hangt een machine. Vanuit een centraal punt zetten de machine en het web samen iets in beweging. Beiden zijn van elkaar afhankelijk. Zonder de machine hangt het web stil. Zonder het web zou de beweging gewoon in de machine zijn. Uiteindelijk is het onduidelijk wie de controle heeft.

Mondriaan Fonds | Roosje Verschoor
Een onderzoek naar het begrip ‘hamsteren’, leidde Roosje Verschoor terug naar de voedselschaarste die in de Eerste Wereldoorlog onder de arme bevolking in Nederlandse steden heerste. Het Amsterdamse Aardappeloproer dat zich in deze periode afspeelde is de kern van dit werk. Vanuit een frietkar deelt Verschoor kleine puntzakjes patat uit. Een handeling die refereert aan de periode waarin aardappelen op de bon waren. Tegelijkertijd verwijst de snack naar de verwende patatgeneratie, zoals Verschoor en haar leeftijdsgenoten genoemd worden. Op de puntzakjes staat een QR-code die leidt naar een digitale kaart waarop te volgen is waar en hoe zich in Amsterdam het oproer afspeelde. In dit Boezelaarskompas, genoemd naar de schorten die de vrouwen droegen, is archiefmateriaal en fictie samengebracht. Archiefmateriaal verwerkte zij ook in collages op papier dat gemaakt is van aardappelschillen. Laatste onderdeel van deze zoektocht naar Nederlands bekendste volksvoedsel is een serie kostbare bronzen aardappelen.

Mondriaan Fonds | Jonathan Straatman
Jonathan Straatman maakt architectonische installaties; sculpturen met een binnen- en een buitenkant. De nadruk ligt daarbij op de beleving van de binnenruimte. Zijn architectonische assemblages zijn een soort ‘mindmaps’, een vertaling van ideeën en concepten naar ruimtes waar je doorheen kunt lopen. Ook bij dit werk speelt de manier waarop je door de installatie beweegt een belangrijke rol. Het werk gaat over de drang van het willen vasthouden en doorgronden van een werkelijkheid. In het hart van de ervaring wacht een soundscape die Twan Bracco Gartner speciaal voor deze sculptuur maakte.

Trendbeheer | Toine Dutch Bushman Klaassen
Not For Sale is een levende installatie. Hedendaagse archeologie in laboratorium van make-believe: generatio spontanea, visuele chemistrymix.

Lumen Travo Galerie | Thierry Oussou
De vlag "Equilibrium Wind" maakt deel uit van het lopende project dat kunstenaar Thierry Oussou de afgelopen jaren heeft ontwikkeld, gericht op de katoenplantages in het district Panouignan in Benin en de aanzienlijke impact die ze hebben op de economische groei van het land.

Katoen is een belangrijk Afrikaans product in de geglobaliseerde arena. Het komt aan bod in internationale verhandelingen en debatten over privatisering, armoedebestrijding, landbouwsubsidies en duurzame ontwikkeling. Maar in tegenstelling tot goud of olie, groeit katoen van de inspanningen en het zweet van miljoenen kleinschalige boeren. Huishoudens en hele gemeenschappen zijn er afhankelijk van.

Deze vlag vertegenwoordigt alle mensen die in de schaduw werken. Het is een symbool voor de boeren die hard werken en niet gezien worden in onze samenleving. Oussou verbindt de punten van de katoenproductie opnieuw en wijst op de volgorde van acties die we als consumenten vaak vergeten.

Tim Wes
"Dit is mijn beste werk tot nu toe", aldus Wes. Zijn verfijnde smaak voor culturele vermenging en het vermogen om de status quo van de universele perceptie van kunst uit te dagen, gaf leven aan genre overstijgend kunstenaarschap. De energie die zijn werk draagt, weerspiegelt zijn disruptieve maar helende visie op de wereld. In zijn nieuwste werk laat Wes zien dat de term uomo universale, tegenwoordig ook wel multidisciplinair kunstenaar genoemd, nog steeds bestaat. Zoals Da Vinci dit in de 15e eeuw belichaamde, zo herdefinieert de Rotterdamse maker de definitie van deze term, door ongekende vernieuwingen in hedendaagse velden neer te zetten. Een blauwdruk voor de nieuwe orde. Met de installatie Trauma Triggers Triumph vertelt hij met film, muziek, doek en objecten zijn verhaal en dat van vele anderen.