Coming soon
Coming soon
Selecteer type
Voor de tweede keer verzorgt No Limits! Art Castle een grenzeloos, fantasierijke tentoonstelling in hun stand op Art Rotterdam. Sinds een paar jaar verzamelt het sprankelende kunstenaarsduo Anemoon Fokkinga (2003) en Rik Laging (1993) hun zee van ideeën, resulterend in de multimediale installatie Aquatic Fauna Research Lab (A.F.R.L., 2023). Op basis van nieuwsberichten, duikexcursies en een dosis fictie – het laatste uit zich in hun gemeenschappelijke interesse voor sciencefiction – brengen ze de confronterende staat van de onderwaterwereld aan het oppervlak. In dit interview vertellen de kunstenaars over hun ontmoeting, de thema’s die hen aangrijpen en de kunstwerken die bij ‘New Art’ en ’Prospects’ te zien zijn.
Een directe artistieke match
Wanneer ik de kunstenaars vraag naar hun ontmoeting, hoeft Rik Laging niet lang na te denken. Rik: “Toen No Limits! Art Castle nog Outsiderland heette, heb ik samen met Joeri Woudstra de website vormgegeven en daarvoor had ik al vaker samengewerkt met de oprichter Jan Hoek. Een paar jaar terug bezocht ik de opening van een tentoonstelling waar ik in aanraking kwam met het werk van Anemoon. Daar ontdekte ik onze gezamenlijke interesse voor de Amerikaanse fantasy- en horrorauteur H.P. Lovecraft én kocht ik een kunstwerk van haar.” Rik haalt trots een klein keramisch werk tevoorschijn van een hartje met een starend oog. Anemoon reageert gevleid: “Wow, dat is alweer een tijd geleden – die was ik haast bijna vergeten.” Hij vervolgt: “Kort daarna ben ik benaderd door Jan Hoek met de vraag of ik met één van de No Limits! Art Castle kunstenaars wilde samenwerken. Mijn eerste reactie was: ‘Ja dat wil ik, maar wel onder de voorwaarde dat dat met Anemoon Fokkinga is’.”
Rik vraagt nieuwsgierig: “Ik weet niet hoe jij mijn kunst hebt leren kennen. Heb jij een portfolio opgestuurd gekregen van mij?” Anemoon: “Jan Hoek benaderde mij met de vraag: ‘Wil je samenwerken met ‘Rik-rik-rik’ (red. zijn voormalige Instagram naam)? Toen zag ik het filmpje met het vliegtuigje Lyves II (2023) wat ik enorm cool vond, dus was ik gelijk verkocht.” Uit de interactie van de kunstenaars blijkt een directe match en bewondering voor elkaars werk.
Het duurt vervolgens niet lang voordat het duo elkaar in een studio treft om de samenwerking verder uit te stippelen. Rik: “Deze ontmoeting bevestigde weer onze gezamenlijke interesse. Namelijk dat wij kunst creëren die over alternatieve werkelijkheden gaat door middel van (science)fiction om grote maatschappelijke problemen aan te kaarten. Het werd mij snel duidelijk dat ik mijn laag kon toevoegen aan het materiaal van Anemoon om die wereld verder uit te vergroten. We hebben allebei onze werkmethodes. Zo werkt Anemoon veel meer met fysieke en statische materialen, terwijl ik mij meer richt op het digitaal verwerken van materialen zoals objecten, 3D-modellen en animaties. Zo zag ik potentie om de wereld van Anemoon tot leven te kunnen brengen.” Anemoon vult aan: “Van daaruit is ons idee van ‘laboratorium van de toekomst’ tot stand gekomen. We hebben ook een tijdje op afstand samengewerkt toen ik vorig jaar, onder andere vanwege medische redenen, drie maanden in Florida verbleef. Dat combineerde ik met duiken, waardoor ik voor dit project veel inspiratie opdeed en mezelf kunstzinnig kon verbeteren.” Voor Anemoon zijn deze duikavonturen een directe inspiratiebron voor haar kunst, waar ze later uitgebreid over vertelt.
Aquatic Fauna Research Lab (A.F.R.L.) – Chapter Two: Adapting and Evolving
Op Art Rotterdam tonen de kunstenaars hun project Aquatic Fauna Research Lab (A.F.R.L.) – Chapter Two: Adapting and Evolving (2023) waar bezoekers in een dystopische onderwaterwereld afdwalen. Rik: “Wat er wordt getoond is een reeks fictieve vissoorten die verzonnen zijn door Anemoon en die ik in tekst groter heb uitgewerkt. Deze vissoorten zijn door geëvolueerd ondanks de vervuiling van de oceaan. Zo is er een indeling van soorten, variërend van degene die ontstaan zijn uit nucleair afval, de plastic soup eilanden en vervuiling als gevolg van vrachtschepen. Zo ontstaat er een fictieve wereld die gaat over grotere maatschappelijke problemen en die hierdoor toegankelijker en inzichtelijker worden gemaakt. Het laboratorium presenteren we als een verlaten oord. Wij als kunstenaars zijn de onderzoekers die allerlei clues hebben achtergelaten om deze wereld aan elkaar te rijgen. Daardoor nodigen wij toeschouwers uit om op onderzoek te gaan.” Eén zo’n hint is dat er een dubbele betekenis achter de afkorting ‘A.F.R.L.’ schuilgaat, wellicht weet de oplettende kunstkijker deze te ontrafelen.
Het kunstwerk bestaat uit diverse technieken zoals het lab als installatie, het keramische werk van Anemoon, aangevuld met videobeelden van Rik en een boekje dat fungeert als een encyclopedie van de verschillende dieren. De installatie heeft een industriële look and feel om de schijn van de toekomst op te wekken. Hun project is nauw verbonden met klimaatverandering, één van de grootste uitdagingen van ons tijdperk.
Er is naast die zware lading ook ruimte voor humor. Rik, grappend: “Zoals gezegd houdt Anemoon veel van duiken. Niet voor niets heeft ze deze naam (red. een zeeanemoon is een bloemdier met tentakels).” De opmerking doet Anemoon stralen en maakt veel enthousiasme los. Ze duikt al sinds haar achtste. Wat zijn haar favoriete zeedieren? “Van alles en nog wat – ik vind het leven in de oceaan ontzettend cool. Om een voorbeeld te noemen ben ik gefascineerd door krabsoorten die zichzelf decoreren met koraal en afval. Sowieso houd ik van alle dieren, in het water of de lucht.” Naast de schoonheid ontgaat het leed haar niet. Anemoon deelt over haar laatste duik in Florida: “We hadden heel goed zicht en zagen een schildpad zonder achterpoten. Waarschijnlijk is de oorzaak daarvan visdraad. Je ziet af en toe condooms in plaats van kwallen in het water zweven. Wat ook indruk heeft gemaakt is dat ik in 2015 met mijn ouders naar een schildpaddenziekenhuis ging en een schildpad zag die een haak had doorgeslikt. Het was treurig om te zien, maar juist daarom doen we dit project om mensen hierover bewust te maken.”
Afgelopen jaar ontving Anemoon ook een bijdrage van het Mondriaanfonds. Daarom is haar gloednieuwe sculptuur bij ‘Prospects’ te zien. Anemoon: “Op Prospects presenteer ik een heel groot dier van 1,60 meter hoog dat uit een riool stroomt. Vanuit mijn fantasie en met het oog op de klimaatproblemen, bedacht ik dat er in de toekomst gemuteerde dieren uit de rioolputten omhoog schieten. Toen het werk bijna af was, bleek de realiteit me in te halen en New York écht onder water te staan.” De kunstenaar wil nog niet verklappen om welk dier het gaat. Net als de installatie bij de ‘New Art’ section, is de kijker op zijn eigen ratio en instinct aangewezen. De objecten van Anemoon Fokkinga & Rik Laging zijn vanuit allerlei hoeken te bekijken, met het idee dat er altijd nieuwe bevindingen zijn.
Over No Limits! Art Castle
No Limits! Art Castle (voorheen Outsiderland) biedt een artistiek-maatschappelijk podium aan mensen die, om wat voor reden dan ook, een afstand hebben tot de kunstwereld. Het initiatief heeft als doel stigma’s over kunstenaars te doorbreken; tussen zogenaamde ‘outsider’ kunstenaars en de dominante ‘insider’ kunstwereld, tussen kunst en design, tussen dag- en nachtcultuur of fantasie en werkelijkheid. Initiatiefnemer is kunstenaar Jan Hoek, die sinds de oprichting van zijn Stichting Captain Hoek in 2018 met diverse projecten (on)conventionele kunstenaars aan elkaar koppelt, zoals self taught artist Anemoon Fokkinga (2003, artiestennaam ‘Anemoon On Fire’) en Rik Laging (1993, studeerde van 2014-2018 Grafisch Ontwerp aan de KABK). No Limits! Art Castle is gevestigd aan het IJ in Amsterdam Noord, waar van woensdag t/m zondag kunst te bekijken en verzamelen is.
Direct bij binnenkomst op Art Rotterdam, tonen Anemoon Fokkinga en Rik Laging hun kunst bij No Limits! Art Castle (New Art, stand 1).
Na het afronden van de kunstacademies in Wuhan en Londen, volgde Sun Chang (1994) van 2017-2019 ‘The Dirty Art Appartment’ opleiding aan het Sandberg Instituut in Amsterdam. Deze stelt zich niet zozeer als doel om kunstenaars op te leiden tot het beoefenen van een ambacht, maar nodigt hen uit om onderzoek te doen naar onze alledaagse sociale dynamiek en de betekenissen die we aan sociale rollen toekennen. Chang omschrijft zichzelf dan ook als ‘community based and social artist’. In 2020 initieerde zij to M•Others (2020-heden), een zoektocht naar wat moederschap betekent middels interviews, discussies en workshops. Daarmee bouwt de kunstenaar een gemeenschap waar eenieder zich bij kan aansluiten. Bij ‘Prospects’ op Art Rotterdam geeft ze inzicht in haar proces en toont ze een recent collectief kunstwerk.
Aanleiding voor het project to M•Others (2020-heden) was de covid pandemie. Chang deelt: “Lockdown maakte nog iets duidelijk: veel van het werk in huis wordt gedaan door vrouwen. Dit is geen nieuws, maar het maakte duidelijk dat zelfs als iedereen thuis is, de meeste klusjes nog steeds op het bord van de vrouwen terechtkomen. Gender speelt een rol in huis. Dit was het startpunt van mijn project M•Others, waarin ik M(other)ing onderzoek: moederen, zorgen voor een ander, het huis en jezelf. Ik begon het moederschap te onderzoeken als een handeling, niet als een staat van zijn. Uiteindelijk is moederschap, de handeling van het moederen, een soort zorgen voor elkaar dat door iedereen kan worden uitgevoerd, ongeacht genderidentiteit.” De kunstenaar hanteert dus een brede definitie van moederschap, als ‘zorgen voor een ander’, om ook vaders, mensen zonder kinderen en queers bij het vraagstuk te betrekken.
Aan de hand van diners, brieven, pamfletten, interviews, discussies en collectieve design workshops onderzoekt Chang wat moederschap betekent. Een voorbeeld is Sisther-Hood (2023), een groot doek ontworpen met moeders uit de Bijlmer en kartonnen tags geschreven door meisjes uit de Molenwijk van womxn. Dit textiele werk fungeert als een manifest met de woorden ‘I am more because we are more’. Het ‘I’ en ‘we’ zijn als levensaders met elkaar verbonden. In de trant van: ‘andermans schoonheid en kracht betekent niet de afwezigheid van die van jezelf.’ Dit project werd georganiseerd tijdens Internationale Vrouwendag samen met Buurtzus. De kinderen en volwassenen reflecteerden op hun vrouwelijke rolmodellen en de women/girl power bij anderen en/of zichzelf. Daarnaast creëerden de deelnemers geestenmaskers, geïnspireerd door een hybride wezen uit de Griekse mythologie, om symbolen van huiselijkheid en bedreigingen naar vrouwen te verbeelden.
Op Prospects toont de kunstenaar dit 3 meter lange kleed met een miervormige mierenhoop, naar aanleiding van de vraag welk dier moederschap het best representeert. De mier is volgens Chang als een mantel die de kracht en verbondenheid van de makers uitstraalt. In tijden waarin we verbinding uit het oog dreigen te verliezen, zet Chang haar kunstenaarschap in om mensen met diverse culturele achtergronden en leeftijden te verbinden. In haar woorden: “Uiteindelijk kan iedereen moeder zijn, ongeacht geslacht of sekse. M(other)ing [red. moederen] is een werkwoord, een intentie.” Zo dragen haar kunstpraktijken bij aan emancipatie, veerkracht en zelfbewustzijn.
Sun Chang (1994) is een sociaal kunstenaar, onafhankelijk uitgever en pedagogisch ontwerper gevestigd in Amsterdam. Vanaf 2012 tot 2019 volgde zij kunststudies in Wuhan, Beijing, New York, Londen en Amsterdam. Chang is artistiek directeur van to M•Others en medeoprichter van Lost Dad Publishing. Zij kreeg diverse residenties toegekend, onder andere van Guangdong Times Museum (2022-2023), Witte Rook (2022) en CBK Zuidoost (2021).
Tussen 2022-2023 ontving Chang talentondersteuning van het Mondriaan Fonds. Daarom is zij één van de deelnemende kunstenaars van de ‘Prospects’ tentoonstelling op Art Rotterdam.
Geschreven door Pienk de Gaay Fortman
Het werk van Hanane El Ouardani valt op door haar unieke vermogen om intieme en persoonlijke verhalen en perspectieven te verweven met bredere maatschappelijke en culturele thema’s. De subjectieve documentaire fotoprojecten van El Ouardani zijn niet alleen esthetisch aantrekkelijk, maar roepen ook vragen op over identiteit, exotisme, contradicties en maatschappelijke status. Ze daagt de kijker uit om na te denken over de complexiteit van deze thema’s. Ze begeeft zich daarnaast met haar camera op plekken waar mannen een prominente rol spelen in de publieke ruimtes en gaat daarbij actief de interactie aan.
De Nederlands-Marokkaanse fotograaf werd geboren in Nederland met biculturele wortels en haar praktijk weerspiegelt een terugkerende dualiteit: enerzijds het niet aflatende verlangen om zich ergens echt thuis te voelen, en anderzijds het omarmen van haar status als ‘buitenstaander’, vanwege het unieke perspectief dat dat haar biedt en de manieren waarop ze daardoor vanaf een afstand echt scherp kan stellen op de verschillen. In 2018 publiceerde ze het fotoboek ‘The Skies are Blue, The Walls are Red’, een visueel dagboek dat de verschillende lagen van een diasporische identiteit verkent. Het boek stelt vragen over het representeren van je wortels zonder je vervreemd te voelen van je eigen cultuur.
Tijdens Art Rotterdam presenteert El Ouardani haar werk op Prospects: een initiatief van het Mondriaan Fonds, waarbij het werk van 86 kunstenaars wordt getoond die in 2022 een financiële bijdrage kregen om een start te maken met hun carrière. Het aanbod varieert van fotografie tot textielwerken, van video tot schilderijen, en van performances tot sculpturen. Samensteller van de tentoonstelling is curator Johan Gustavsson, in samenwerking met curator Louise Bjeldbak Henriksen. El Ouardani zal daar drie werken presenteren die ze maakte in Koeweit, een introductie van haar lopende onderzoek dat op dit moment nog vorm krijgt. Vooralsnog legde de fotograaf hiervoor migranten vast die werken in de Amerikaanse fastfoodketens in Koeweit, die na 1991 steeds meer uit de grond zijn gestampt, in de nasleep van de Eerste Golfoorlog. El Ouardani onderzoekt daarmee hoe culturele uitwisseling zich vertaalt naar de complexiteit van overconsumptie.
Daarnaast laat ze zich inspireren door een set speelkaarten die het Amerikaanse leger tijdens de invasie van Irak in 2003 ontwikkelde om soldaten te helpen om de meest gezochte leden van het regime van Saddam Hussein te identificeren. De kaarten werden beschouwd als provocerend en trivialiserend, en tegelijkertijd vormde het een bizarre Amerikanisering van de oorlog — een oorlog waarvan de legitimatie, de ‘weapons of mass destruction’, later ongegrond bleek. In 2021 waren bijna alle van de 52 meest gezochte personen op de kaarten overleden of gevangengenomen, waarvan er elf weer zijn vrijgelaten.
El Ouardani (1994) woont en werkt in Amsterdam en studeerde Fotografie en Design aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten in Den Haag. Haar werk was onder meer te zien in het Van Gogh Museum en op Unseen Amsterdam, Foto Tallinn en Paris Photo.
Het werk van Hanane El Ouardani is tijdens Art Rotterdam te zien in de Prospects sectie van het Mondriaan Fonds.
Geschreven door Flor Linckens
Deze editie verwelkomt Art Rotterdam verschillende nieuwe deelnemers, waaronder de in Johannesburg gevestigde Kalashnikovv Gallery. De galerie biedt een platform aan zowel opkomende als gevestigde Zuid-Afrikaanse kunstenaars. Eén van hen is de interdisciplinaire kunstenaar Senzeni Marasela (1977, Zuid-Afrika) die fotografie, video, prints en mixed-medium installaties met textiel en borduurwerk onderzoekt. Haar werk gaat over geschiedenis, herinnering en persoonlijke verhalen, waarbij ze de nadruk legt op historische leemtes en over het hoofd geziene figuren. Hoewel Marasela over de hele wereld exposeert, is het de eerste keer dat haar werk op een Nederlandse beurs te zien is.
In haar performance Waiting for Gebane (2013-2019) duikt Marasela in het leven van haar alter-ego Theodora (vernoemd naar haar moeder) en fictieve echtgenoot Gebane die haar achterlaat in een dorp in de Oostkaap en naar Johannesburg reist. Het verhaal begint met een bescheiden rode jurk die ze cadeau krijgt voordat hij vertrekt. De versierde bedrukte Iseshweshwe jurk wordt gedragen door getrouwde vrouwen in de Xhosa cultuur en wordt veel gedragen door de plattelandsbevolking. Marasela draagt het kledingstuk zes jaar achter elkaar dagelijks, een krachtig statement verweven in de ontmoetingen die ze heeft. Ze voerde dit project ook uit op de 56e Biënnale van Venetië in 2015.
Zoals de kunstenaar vertelt: “Een groot deel van mijn werk gaat over het bedekken van Theodora. Het zijn de ontberingen die zij moest doorstaan tijdens haar leven in Johannesburg en waarschijnlijk ook de ontberingen waar vrouwen zoals ik nu mee worstelen. Want het is een plek met veel geweld.” Theodora blijft dus niet alleen een fictief personage, maar ook een manier om stem te geven aan de trauma’s van Marasela’s moeder en andere zwarte vrouwen, tot op de dag van vandaag.
Er is letterlijk en figuurlijk een rode draad te zien in haar werk. Het veelvuldig gebruik van de kleur rood in haar geborduurde werken en aquarellen, kan geïnterpreteerd worden als een verwijzing naar het bloed en het kwaad dat achter koloniale praktijken schuilgaat. Thematisch maakt de kunstenaar onzichtbare verhalen van onderdrukte zwarte vrouwen zichtbaar. In haar meest recente serie Last Known Location (2023) dat de kunstenaar presenteert tijdens Art Rotterdam, rijgt zij met behulp van topografie het verhaal van Theodora aan elkaar, op zoek naar de voetsporen van Gebane.
In eerder werk Covering Sarah (2011), bestaande uit aquarellen van rode contouren voor een witte achtergrond, is Sarah Baartman (1789-1815) de hoofdpersoon. Baartman was een Zuid-Afrikaanse Khoikhoi vrouw die in de 19e eeuw moest optreden in Londen en Parijs. Tragisch genoeg werd ze door Europeanen gebruikt om op te treden op feestjes van rijke mensen en in privé-salons.
Dat haar kunst sinds bijna 30 jaar kunstenaarschap relevant blijft en impact maakt, blijkt uit de recente onderscheiding die Marasela ontving. In 2023 won de kunstenaar de eerste K21 Global Art Award, een initiatief van de Friends of Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen dat de visie en moed van opkomende en kunstenaars halverwege hun carrière viert. Ze reageert: “Ik hoop dat dit het begin is van geweldige discussies en samenwerkingen. Ik hoop ook dat dit een reis is die jonge kunstenaars over de hele wereld zal inspireren, vooral in Afrika.” Vastbesloten om de ongelijkheid als gevolg van de apartheid aan te pakken, deconstrueert de kunstenaar praktijken van kolonialisme en racisme om een wereld van gelijkheid te reconstrueren voor de komende generaties.
Senzeni Marasela (1977, Zuid-Afrika) studeerde af aan de Universiteit van de Witswatersrand in Johannesburg (1998) en voltooide kort daarna een residentie bij de South African National Gallery. Enkele hoogtepunten uit haar carrière zijn tentoonstellingen in het Zuid-Afrikaanse Paviljoen tijdens de 56e Biënnale van Venetië (2015), Zeitz Mocaa in Kaapstad (2020) en het Museum voor Moderne Kunst in Parijs (2021). Haar werk is vertegenwoordigd in verschillende collecties zoals Smithsonian Museum (VS), MoMA (VS) en Harry David Collection (GRE). Ze woont en werkt in Soweto.
Tijdens Art Rotterdam exposeert Senzeni Marasela haar kunst bij Kalashnikovv Gallery uit Johannesburg (Solo/Duo, stand 22).
Geschreven door Pienk de Gaay Fortman
De hybride wereld van Adriano Amaral
Wie de eerste solotentoonstelling van de Braziliaanse kunstenaar Adriano Amaral bij Galerie Fons Welters eind vorig jaar miste, heeft geluk: Prole gaat op Art Rotterdam in reprise. Gedeeltelijk dan. De galerie zal er een aantal van Amarals Prosthetic Paintings tonen die in Prole te zien waren. Voor deze serie schilderijen dienden foto’s die Amaral met zijn mobiel nam als vertrekpunt, om ze uit te voeren in het soort siliconen dat wordt gebruikt voor protheses.
De inhoud van het werk van de alumnus van De Ateliers laat zich een stuk lastiger beschrijven dan het soort siliconen dat hij gebruikt. Het persbericht bij Prole, wat nageslacht betekent in het Portugees, beschrijft Amarals werk als een onderzoek naar de materialiteit en inhoud van alles dat ons omringt en hoe dingen geleidelijk veranderen door de tijd.
Als we die titel letterlijk nemen, dan gaat het wel over doorgeëvolueerd nageslacht. Amaral (BR, 1982) speelt met tegenstellingen zowel op conceptueel als op materiaal vlak – denk aan levend-dood, organisch-digitaal, ecologisch-technologisch, maar ook tastbaar en efemeer – om uit te komen op hybride vormen van die tegenstellingen. Die kunnen zo verwarrend zijn dat je opnieuw nadenkt over die begrippen.
Een ruimte met een eigen logica
Wie Prole wilde zien moest daarvoor door een aantal plastic flappen heen stappen, alsof je een koelcel binnenging. Een symbolische toegangspoort naar een ruimte met een eigen beeldtaal en dito logica. Op de vloer van de geheel witte galerie lagen 32 kruizen van aarde, elk op een eigen verhoginkje van aluminium. Gedurende de tentoonstelling droogde de aarde steeds verder uit, waardoor de kruizen broos werden en uiteindelijk uit elkaar vielen.
De geleidelijke overgang van leven en dood is een vrij evidente tegenstelling. De kruisvorm is een duidelijk religieus symbool, in combinatie met de langzaam verdroogde aarde zou je kunnen denken dat het om een afbrokkelend religieus besef zou gaan, maar Amaral trekt het nog breder dan dat. De kruisen lopen helemaal door tot aan de wanden van de galerie, waarlangs halve kruizen te zien zijn. Hierdoor wordt de suggestie gewekt dat de kruizen buiten de galerie eindeloos doorgaan. Alsof je een soort digital mesh bent binnengestapt waarbinnen een organische en een digitale wereld samenvloeien.
“Uiteindelijk wil ik dat er een soort hybride ontstaat van iets organisch als aarde met het digitale domein,” vertelt Amaral, die ruim een jaar aan de installatie werkte. “Aan het begin van mijn carrière maakte ik vooral site-specifieke installaties, tegenwoordig ook meer autonome werken, zoals de Pinturas protéticas (Prosthetic paintings). Maar nog steeds wil ik dat bezoekers overal iets kunnen zien en dat ze kunnen verbinden met andere objecten in de ruimte. Daarnaast wil ik dat mijn werk open is voor interpretatie waardoor bezoekers zelf verbanden gaan leggen.”
Zijn werkwijze omschrijft Amaral als intuïtief. “Eerst combineerde ik dingen die ik vond, bijvoorbeeld een tak met een dop van een PET-fles. Pas na een aantal jaar kreeg ik door dat de dingen die ik combineerde een dualiteit in zich droegen, op veel verschillende niveaus. Bij een show als deze begin ik intuïtief, maar op een bepaald moment weet ik wat ik wil maken en wordt het conceptueler.”
Pinturas protéticas
Aan de wanden hingen de Pinturas protéticas, gemaakt van siliconen die worden gebruikt bij protheses voor mensen die een ledemaat hebben verloren. Aanraken mag bij kunst zelden, maar door de huidachtige structuur is het nog lastig om die neiging te onderdrukken. “Het voelt zacht aan, net als de menselijke huid”, vertelt Amaral. Hij werkt al sinds 2015 met siliconen, maar ontwikkelde deze complexe toepassing pas afgelopen jaar.
Ook bij de Pinturas is er sprake van een hybride. De werken hebben weliswaar een bijna huidachtige kwaliteit, ze werden 3-d geprint. Doordat de werken verdiept liggen in een soort membraanachtige omlijsting, kom je dichterbij om het tafereel te zien. Daarbij gaat het Amaral om het effect dat je iets dat met behulp van een printer is gemaakt als menselijk en intiem ervaart. De voorstellingen hebben dan weer een artificiële, futuristische citrus- of limegroene kleur, waardoor de voorstellingen van dieren weer iets onnatuurlijk overkomen.
De foto’s die als uitgangspunt dienden nam Amaral in zijn directe omgeving met zijn mobiele telefoon. “Voorheen zat mijn omgeving in mijn werk in de vorm van de materialen die ik gebruikte”, vertelt Amaral die tegenwoordig op de boerderij van zijn familie woont op drie uur rijden van Sao Paolo. “Nu wilde ik ook beelden van mijn omgeving laten zien. Af en toe voegde ik iets toe dat ik leuk vond of online tegenkwam, bijvoordbeeld de man in het kikkerpak.”
Geschreven door Wouter van den Eijkel
Voor het achtste jaar op rij gaat de NN Art Award in 2024 naar een veelbelovende kunstenaar die hun werk toont tijdens Art Rotterdam. Nieuw, dit jaar, is de presentatie van het werk van de genomineerden. Zij exposeren niet in een stand op Art Rotterdam maar in de toonaangevende Kunsthal Rotterdam, van 1 februari tot en met 14 april 2024. De genomineerde kunstenaars voor de NN Art Award 2024 zijn Maaike Kramer (Art Gallery O-68), Mónica Mays (Prospects sectie van het Mondriaan Fonds), Jan van der Pol (CREMAN & DE ROOIJ) en Peim van der Sloot (Brinkman & Bergsma).
Het abstracte werk van Peim van der Sloot valt direct op door zijn gebruik van bekende ronde stickertjes, die op kunstbeurzen bijvoorbeeld gebruikt worden om aan te geven dat een kunstwerk gereserveerd of verkocht is. Van der Sloot werpt in zijn praktijk een kritische blik op economische systemen. Hij bevraagt concepten van waarde, schaarste en eigendom en reflecteert daarbij op de complexe relatie tussen kapitalisme en de kunstwereld. De kunstenaar introduceert bijvoorbeeld alternatieve prijssystemen en speelt met serialiteit. Daarmee daagt hij gangbare economische normen en aannames uit en nodigt hij kijkers uit om hetzelfde te doen. Dat bevragen van de gevestigde orde komt ook tot uiting in zijn visuele stijl, die gekenmerkt wordt door optische illusies, speelse en dynamische composities, levendige kleuren en een vleugje chaos en anarchie. Van der Sloot groeide op in Argentinië en studeerde aan de HKU (Hogeschool voor de Kunsten Utrecht). Zijn werken zijn onder meer opgenomen in de collectie van het LAM en de KPMG Kunstcollectie en in 2021 sleepte hij de Art Entrepreneur Award van het LAM in de wacht.
Zou je iets meer kunnen vertellen over het werk dat je presenteert op Art Rotterdam en in de Kunsthal?
“Op Art Rotterdam zal ik een divers overzicht bieden van mijn opgebouwde oeuvre tot nu toe. Beginnend bij de conceptuele benadering van kunstverkoop tot aan de nieuwste werken die als magische spreuken klaar staan om de kijker te betoveren. Enkele van de meest prominente stukken die ik laat zien tijdens de beurs zijn ‘It Has To Start Somewhere’, een serie die bestaat uit 3479 stuks, waarbij telkens geleidelijk een sticker ontbreekt die de koper ontvangt om naast het kunstwerk aan de muur te plakken, en ‘The Most Expensive Piece’, dit wordt het duurste kunstwerk dat op Art Rotterdam 2024 te koop zal zijn.
Voor de tentoonstelling in de Kunsthal ga ik een site-specifieke installatie maken, waarbij ik de muren van het museum als canvas benader. In het werk ‘Peim was here’ krijgt de rode verkocht-sticker uiteraard een prominente plek.”
Wat zijn je plannen voor 2024?
“Naast dat ik er voor wil zorgen dat mijn werk ‘Works I Have Sold In My Life So Far’ blijft groeien is 2024 een jaar waarbij ik wil experimenteren met nieuwe materialen en technieken. Het animeren van mijn werk in film is iets waar ik bijvoorbeeld de tijd voor wil nemen. Ook werk ik op dit moment aan een collectie ‘digitale artefacten’, kunstwerken die op Bitcoin munten gegraveerd worden. Het is een beetje een technisch verhaal, maar je kunt het zien als het zetten van digitale graffiti op cryptogeld. Zo lang er twee computers op aarde met elkaar verbonden zijn, zullen deze werken voor de eeuwigheid blijven bestaan.”
Kun je beschrijven hoe het voelde toen je hoorde dat je genomineerd was voor de NN Art Award? Welk project zou je meteen oppakken als je de award in de wacht zou slepen?
“Dat was een heel speciaal gevoel. Ik dacht ‘de cirkel is rond’. In 2015 won ik namelijk de ‘Keith Haring art-challenge’ van de Kunsthal, en maakte ik een kunstwerk op Lowlands met de bezoekers van het festival. Dit was het begin van mijn kunstpraktijk. Dat ik nu, jaren later, mijn werk mag exposeren in het museum heeft dan ook extra veel betekenis. Ik wil graag een eigen boek publiceren, dus wellicht kan ik die droom verwezenlijken dit jaar.”
Hoe zie je de rol van economische systemen in de hedendaagse kunstwereld? Hoe probeer je daar je eigen plek in te vinden?
“Kunst wordt vaak verkocht als een exclusief luxeproduct. De kunstmarkt zit vol met geschreven en ongeschreven regels. Maar wat een werk kost en wat het eigenlijk waard is, zijn voor mij twee verschillende dingen. Door al deze regels in mijn werk te negeren of juist wél in te zetten, ze om te draaien of ze met een korreltje zout te nemen, probeer ik ook de koper te betrekken bij deze vraagstukken. Geld is een abstract begrip geworden terwijl de verkoop van kunst idealiter draait om het menselijk contact. Gelukkig zie ik steeds meer kunstenaars die zich hiermee bezighouden, en ik ben zeer dankbaar dat ik bij mijn galerie Brinkman & Bergsma de ruimte heb om hiermee te experimenteren.”
Wat is het beste advies dat je ooit hebt gekregen?
“‘Gewoon zelf doen’ is het motto waarmee een groep vrienden en ik een collectief begonnen tijdens het studeren aan de kunstacademie. We organiseerden filmavonden, protest stickers, tentoonstellingen en festivals. Met de gebundelde kracht van een community is alles mogelijk en ben je niet afhankelijk van instituten of bestaande organisaties. Je maakt het gewoon zelf. Op die manier hebben Marnix Postma en ik bijvoorbeeld De Bouwput opgericht, een kunstruimte in Amsterdam waar iedereen gebruik van kan maken. Wij maken geen selectie en cureren niets, alle voorstellen zijn bij voorbaat goedgekeurd: ‘Anarchy in a white cube’.”
De uiteindelijke winnaar van de NN Art Award 2024 wordt op donderdag 1 februari om 20.00 uur bekendgemaakt in Kunsthal Rotterdam. Het werk van de genomineerden is daar nog te zien tot en met 14 april 2024. Tijdens Art Rotterdam is het werk van Peim van der Sloot ook te zien in de stand van Brinkman & Bergsma.
Door Flor Linckens
Tijdens Art Rotterdam reikt NN Group voor de achtste keer de NN Art Award uit aan een hedendaags kunsttalent met een authentieke beeldtaal en een innovatieve invalshoek. NN Group is sinds 2017 partner van Art Rotterdam en reikt sindsdien ieder jaar een stimuleringsprijs uit. Een jaarlijks wisselende jury van kunstprofessionals maakt daarbij een selectie van vier veelbelovende talenten, waaruit uiteindelijk een winnaar wordt gekozen. De voorwaarden zijn helder: het gaat om kunstenaars die in Nederland zijn opgeleid en hun werk tonen tijdens Art Rotterdam. NN Group koopt daarbij één, of meerdere, werken van de genomineerden aan voor haar bedrijfscollectie. Vorig jaar werd de NN Art Award (t.w.v. €10.000) uitgereikt aan Monali Meher, die vertegenwoordigd wordt door Lumen Travo Gallery. Art Rotterdam interviewde haar om te ontdekken wat het winnen van de prijs voor haar heeft betekend en wat haar beste advies is voor jonge kunstenaars.
Hoe voelde het om de NN Art Award te winnen? Zijn er specifieke dingen die je dankzij het prijzengeld hebt kunnen bereiken?
“In december 2022, tijdens een bezoek aan mijn moeder en familie in Pune, India, ontving ik het nieuws over mijn nominatie. Marianne, mijn galeriehouder bij Lumen Travo Gallery, belde me op en deelde het fantastische nieuws dat ik één van de genomineerde kunstenaars was voor de NN Art Award. Ik was echt blij verrast om het nieuws te horen te midden van mijn familie. Dat voelde dubbel zo fijn! In de twee volgende maanden heb ik het nieuws laten bezinken en voelde ik me vooral erg dankbaar en geaard. De daadwerkelijke bekendmaking van de winnaar op Art Rotterdam 2023 bracht tranen: niet alleen in mijn ogen, maar ook bij velen die daar aanwezig waren. Tranen van vreugde, wijsheid, erkenning en vrijheid. Ik voelde me vereerd, vol enthousiasme en dankbaarheid. Sinds het winnen van de prijs ben ik aan het experimenteren met nieuwe materialen en processen. En ik heb mijn eerste boek ‘Unknown Landscape’ in oktober 2023 gepubliceerd. Daarvoor gaat veel dank uit naar de sponsors, maar zeker ook het prijzengeld van de NN Art Award. Dat wordt echt op prijs gesteld. Meer informatie over het boek vind je op mijn sociale media.”
Hoe kwamen de werken die je tijdens Art Rotterdam liet zien tot stand? Volg je een specifiek proces? Is dat proces nog veranderd sindsdien?
“De geselecteerde mixed media werken (verfijnde tekeningen met zwarte Japanse inkt en draden op digitale foto’s) heb ik gemaakt tijdens de pandemie, in de intense en ongekende reeks lockdowns die de wereld toen heeft ervaren. Middels een nieuwe reeks mixed media tekeningen en assemblages reflecteerde ik daarna op de pandemieperiode, waarbij ik de onverbiddelijke cyclus van ‘meerdere startpunten’ belicht die wij, als mensen, doorstaan in de hoop een vernieuwd en positief perspectief voor de wereld te vinden.
De glasassemblages ontwikkelde ik tijdens en sinds mijn residentie bij ‘Gent-Glas’ in België (2018/19), toen ik voor het eerst experimenteerde met glas. In recent nieuw werk maak ik gebruik van glas in een site-specific installatie met aarde, zand, hooi, schors, kolen, schelpen, droge planten, takken, kurkuma, voedingskleurstoffen, natuurlijke pigmenten en koper. Maar pas na de pandemie in 2022 kon ik de site-specific installatie ‘Unknown Landscape’ creëren, tijdens het residentieprogramma ‘Het Atelier’ in Brugge. Sindsdien is mijn proces continu in ontwikkeling. Daarna was mijn werk te zien in een groepstentoonstelling bij Lumen Travo gallery, gevolgd door Art Rotterdam 2023 en onlangs was deze installatie te zien in de groepstentoonstelling ‘NICC x 25’, in museum SMAK in Gent (tot en met 28 december 2023).”
“Ook mijn lopende installatie en onderzoeksproject ‘Unknown Landscape’ (2019-2023) bevat ook weer verschillende natuurlijke elementen. Deze combineer ik met de glaswerken die ik bij Gent-Glas maakte. Het resultaat is een kleurrijke en dynamische verzameling op de vloer. Zoals het natuurlijke landschap, is deze installatie levend, evoluerend in stilte maar aanhoudend. De materialiteit van de aarde, gepigmenteerde vloeistoffen en andere unieke textuureigenschappen van het landschap komen in elk aspect van de installatie naar voren. Deze hybride installatie is een soort uitgespreid terrein van verschillende gecombineerde componenten en gemengde elementen. Ik plaats de materialen uit mijn eerdere werk naast nieuwe gerecyclede glasobjecten om daarmee een nieuwe/getransformeerde identiteit te creëren. Door verschillende materialen opnieuw te vormen, te rangschikken, te recyclen en samen te stellen. Samen houden zij het proces van overgang in de ruimte in stand. Deze gevarieerde en surrealistische installatie, bestaande uit vaste, vloeibare, gebarsten, herstelde en fragiele structuren van gesmolten glas, vormt een gelaagd en dubbelzinnig landschap. Het is een boeiend en uitgestrekt, levend veld dat uitnodigt tot interactie, observatie en het verkennen van de ondergane veranderingen. Deze hypnotische installatie verkent de geologische observatie van natuurlijke sporen, haar ruïnes, veranderende landschappen en de strijd om dat wat overgebleven is te behouden en beschermen.
‘Unknown Landscape’ roept vragen op over duurzaamheid, identiteit, migratie, grenzen, barrières, verlies en de eindeloze cyclus van exploitatie van natuurlijke hulpbronnen. Tegelijkertijd, paradoxaal genoeg, neemt deze installatie ons mee door een organisch, vredig en helend pad dat interventief en interactief is, waar mensen doorheen kunnen lopen om verschillende delen van de installatie van dichtbij te bekijken. De geuren van de natuurlijke materialen en het kenmerkende aroma van kurkuma doordringen daarbij de tentoonstellingsruimte.”
Heb je specifieke rituelen of routines die je volgt om creatief te blijven?
“Ik geloof dat ‘creativiteit’ of ‘creatief zijn’ verweven is met elk aspect van ons leven, met onze omgeving en de natuur van onze dagelijkse rituelen. Neem bijvoorbeeld koken: ik hanteer geen standaardrecept, maar experimenteer met mijn eigen combinatie van specerijen. Er is niet één ‘beste creatieve routine’; het gaat om een reis van zelfontdekking, het volgen van je instinct, het nemen van risico’s en openstaan voor verandering. Het is essentieel om een bepaald ritme, evenwicht en discipline in ons leven te hanteren en onze eigen routines of rituelen te ontwikkelen. We zijn tenslotte menselijk en verliezen soms het overzicht, maar juist in het herstellen van die balans ligt ware creativiteit.”
Als winnaar van de vorige editie van de NN Art Award mag je dit jaar deel uitmaken van de jury. Hoe is het als kunstenaar om het werk van andere kunstenaars te ‘beoordelen’?
“Elk proces is een boeiende en leerrijke ervaring. Het is eerder een kwestie van ‘evalueren’ dan van ‘oordelen’ over het werk van andere kunstenaars. Het gaat om aandachtig kijken, bespreken en observeren, samen met de andere juryleden die betrokken zijn bij dit proces. Het beleven van ‘de andere kant’, of het gedeelte ‘achter de schermen’ is belangrijk in het leven.”
Wat is jouw ultieme advies voor jonge kunstenaars?
“Blijf trouw aan je hart en zoek naar evenwicht. Houd je focus, blijf nieuwsgierig, en wees oprecht naar jezelf en je creatieve zelf. Volharding en discipline zijn cruciaal. Deze creatieve reis kent geen start- of eindpunt; het omvat het leven, de dood en alles daartussenin.”
Door Flor Linckens
Voor het achtste jaar op rij gaat de NN Art Award in 2024 naar een veelbelovende kunstenaar die hun werk toont tijdens Art Rotterdam. Nieuw, dit jaar, is de presentatie van het werk van de genomineerden. Zij exposeren niet in een stand op Art Rotterdam maar in de toonaangevende Kunsthal Rotterdam, van 1 februari tot en met 14 april 2024. De genomineerde kunstenaars voor de NN Art Award 2024 zijn Maaike Kramer (Art Gallery O-68), Mónica Mays (Prospects sectie van het Mondriaan Fonds), Jan van der Pol (CREMAN & DE ROOIJ) en Peim van der Sloot (Brinkman & Bergsma).
Mays’ sculpturale praktijk combineert autobiografie, materiaalproces en historisch archief. Haar werken bestaan uit assemblages die de vorm aannemen van geanimeerde huishoudelijke objecten die overlopen, vervormd zijn of zich begeven in een proces van transmutatie. Geïnspireerd door katholieke lichaamshorror en barokke iconografie werkt ze met overdaad, versiering en uitbundigheid. Van de weergave van ziekte en magisch denken in vrouwelijke beeldjes tot koloniale representaties van natuur, dominantie, verlangen en controle, de barok wordt door Mays ingezet om werken te creëren die bestaan in een spanningsveld van fragiliteit en geweld.
Na haar studie Culturele Antropologie aan de Universiteit van New Orleans studeerde Mays in 2015 af aan de École Supérieure des Arts Décoratifs in Straatsburg. In 2017 behaalde ze een master aan het Sandberg Instituut in Amsterdam. Ze heeft sindsdien projecten ontwikkeld tijdens artistieke residentieprogramma’s aan Rupert (Vilnius, Litouwen), Fundación Bilbao Arte (Bilbao, Spanje), Matadero (Madrid, Spanje) en Cemeti Instituut voor Kunst en Maatschappij (Yogyakarta, Indonesië). Mays’ werken zijn onder meer tentoongesteld in het Frascati Theater (Amsterdam), Tallinn Art Hall (Tallinn), Punt WG (Amsterdam), Blue Velvet Projects (Zürich), Centro Centro (Madrid), KUBUS (Hannover), La Casa Encendida (Madrid), Industra (Brno) en Atelier Chiffonier (Dijon). Mays ontving de 3PD-prijs van het Amsterdams Fonds voor de Kunst (2022), het Jonge Kunstenaar Stipendium van het Mondriaan Fonds (2023) en de Generation 2022-prijs van de Montemadrid Foundation.
Kun je ons wat meer vertellen over het werk dat je presenteert op Art Rotterdam en in de Kunsthal?
“Ik presenteer een reeks sculpturen en dozen waaraan ik de afgelopen twee jaar heb gewerkt. Met deze werken wilde ik vormen van voortplanting verkennen en cultiveren die vallen buiten patriarchale structuren, industriële productiemethoden, efficiëntie en toekomstgerichtheid — en het geweld dat deze logica’s opleggen aan verschillende lichamen. Ik heb deze ideeën verkend door me te verdiepen in de levenscyclus van de zijdemot bombyx mori – een organisch voortplantingsproces dat onherroepelijk is veranderd door menselijke interventie, domesticatie en industrialisatie. Om zijdedraad voor textiel te kunnen gebruiken, moeten de cocons van de zijdemot worden gestoomd. Dit is nodig om de larve binnenin te doden voordat deze uitkomt en daarmee de enkele zijdedraad breekt waarmee de cocon is gemaakt. De motten die daadwerkelijk mogen uitkomen, doen dit alleen om te paren en sterven kort daarna; duizenden jaren van productiegerichte domesticatie hebben de mot blind, albino en vleugelloos gemaakt, met een rudimentaire mond die niet kan eten. De zijdemotcocon bevat voor mij een veelheid aan semiotische en biologische betekenissen – zowel die van extractief geweld, biopower en heteropessimisme, maar ook het potentieel voor het doorbreken van lineaire logica’s, de weigering van voortplanting en het omarmen van mutatie.
Vorig jaar kweekte ik de bombyx mori, begeleidde hen door hun voortplantingscyclus, liet ze allemaal uitkomen en werkte met hen en hun producten aan een reeks assemblages, collages en sculpturen. Deze assemblages zijn samengesteld uit een mix van gevonden, anachronistische huishoudelijke objecten, die worden onderbroken door de overdaad van andere lichamen zoals wol, veren, perkament en cocons. Samen vormen ze een ‘lichaam’ uit verschillende lichamen. Daarnaast presenteer ik “Schaduwdozen”, houten gerasterde objecten die worden gebruikt voor wetenschappelijke categorisering, verdeling en taxonomische scheiding in de lades van archieven en musea. Afgedankte exemplaren worden vaak gebruikt door individuen om kleine memorabilia te verzamelen, waarbij het raster als een subjectief en persoonlijk mechanisme wordt toegeëigend. Op een soortgelijke manier heb ik samengewerkt met de bombyx mori en hun producten om de dozen te parasiteren, hun cocons intact te bewaren door de dozen te bedekken met zijde en botanische afdrukken die de structuur van het raster verstoren.”
Wat zijn je plannen voor 2024?
“In maart volg ik drie maanden een residentieprogramma bij het Cemeti Instituut voor Kunst en Maatschappij in Yogyakarta met steun van het Mondriaan Fonds, waar ik een project voortzet dat ik onlangs ben gestart aan de Mediterrane kust van Spanje. In mijn projecten richt ik me op bepaalde voorbeelden als dragers van zowel geweld als fragiliteit. In dit geval heb ik gekeken naar de iconografie en symboliek van de palmplant, door zijn paradijselijke, Bijbelse en industriële verbeeldingen. Het project begon met het bekijken van de decoratieve functie van de plant om kustlijnen in Zuid-Europa te verfraaien en het contrast met de exploitatie ervan in andere regio’s — waarbij Indonesië geldt als een van de grootste producenten van deze plant voor de fabricage van palmolie. Ik beschouw palmolie als een alomtegenwoordig materiaal, aanwezig in bijna al onze consumptiegoederen, en trek een parallel met het religieuze concept van alomtegenwoordigheid dat vaak wordt gebruikt in Bijbelse afbeeldingen van palmplanten. Tot nu toe heeft dit geresulteerd in een reeks kleiwerken die zijn gebakken met de verbranding van palmbladeren, naast het creëren van assemblages met gevonden fabrieksobjecten. Ik weet nog niet helemaal hoe dit project verder zal materialiseren, aangezien ik me midden in het proces bevind, maar gedurende het jaar zal ik enkele van de werken presenteren tijdens Art Basel, Arco Madrid en in verschillende galeries in New York, Baskenland en Boekarest.”
Kun je beschrijven hoe je je voelde toen je hoorde dat je was genomineerd voor de NN Art Award?
“Ik was erg blij natuurlijk. Het geeft een goed gevoel als je de boodschap van je werk overkomt en erkend wordt, zeker temidden van de vele prachtige projecten die veel van mijn collega’s en leeftijdsgenoten presenteren bij Prospects. Ik woon al acht jaar in Amsterdam, en maak werk in allerlei studio’s door de stad, maar het is altijd vrij moeilijk geweest om het werk lokaal te presenteren, deels door het gebrek aan ruimtes, maar ook door beperkte zichtbaarheid. Ik heb voornamelijk uitnodigingen gekregen om werk in het buitenland te presenteren, dus voor mij is dit een hele mooie kans om mijn werk te delen binnen de context die mij heeft geholpen bij het ontwikkelen van het merendeel van mijn werken.”
Welk project zou je onmiddellijk oppakken als je de award zou winnen?
“Er liggen altijd meer projecten in het verschiet. Mocht ik de award winnen, dan zou ik graag een werk creëren dat de schaal van mijn eigen lichaam overstijgt en niet beperkt wordt door praktische overwegingen. Als ik over mijn werken spreek dan omschrijf ik ze vaak als geanimeerde huishoudelijke objecten, omdat ik ze in gedachten zie bewegen, openen, sluiten en hun armen uitstrekken. Maar in werkelijkheid zijn hun vormen statisch. Met deze award zou ik de technische vereisten kunnen verkennen die nodig zijn om ze daadwerkelijk performatief te maken. Misschien zou ik, hoewel het nog onzeker is, eindelijk een film kunnen realiseren over een specifiek huilend standbeeld waar ik nu al vijf jaar over spreek.”
Hoe zou je jouw werk uitleggen aan iemand die misschien niet zo thuis is in de kunstwereld?
“Ik hoop dat mijn kunstwerken geen complexe verbale toelichting vereisen, maar dat ze zelf verhalend of op emotioneel niveau kunnen communiceren. Het grootste deel van mijn werk bestaat uit het proces, de materialen en de vormen die in de studio samenkomen, wat vaak het lastigste is om over te praten. Ik kan altijd wel verhalen delen, analogieën gebruiken en elementen uit mijn chaotische referentiekader aanhalen, maar uiteindelijk is mijn doel dat mijn werken voor zichzelf spreken, door middel van erotiek, tastbaarheid en spanning, zonder de noodzaak van een uitgebreide uitleg.”
Wat is het mooiste compliment dat je ooit hebt ontvangen over je werk?
“Dat het iemand raakt.”
De uiteindelijke winnaar van de NN Art Award 2024 wordt op donderdag 1 februari om 20.00 uur bekendgemaakt in Kunsthal Rotterdam. Het werk van de genomineerden is daar nog te zien tot en met 14 april 2024. Tijdens Art Rotterdam is het werk van Mónica Mays ook te zien in de Prospects sectie van het Mondriaan Fonds.
Geschreven door Flor Linckens
Pipeline uit Londen presenteert op Art Rotterdam een reeks nieuwe werken van Callum Harvey in de New Art Section.
De Britse kunstenaar is geïnteresseerd in omgevingen die zich bevinden in overgangsgebieden. Zijn praktijk bevindt zich op het snijvlak tussen het natuurlijke en het geconstrueerde en wordt geïnspireerd door architecturale details en herhaalde ornamentele patronen: zowel de bijzondere als de alledaagse. In zijn werk onderzoekt hij ruimtelijke omgevingen en roept hij vragen op over de manieren waarop we ruimtes construeren, waarnemen en gebruiken. Welke rol spelen (botanische) motieven en natuursymboliek daarin?
De schilderijen van Harvey worden gekenmerkt door vloeiende en organische vormen en herhaalde patronen, vaak vergroot in schaal en afgevlakt in karakter. Hij gebruikt hiervoor een zacht kleurenpalet van natuurlijke en pasteltinten en brengt verf aan in transparante, dunne lagen, wat zijn schilderijen een ‘backlit glow’ geeft, een achtergrondgloed die zowel kunstmatig als natuurlijk lijkt. Die tegenstelling tussen kunstmatig en organisch is een terugkerend thema in zijn werk.
De natuur vormt een belangrijke inspiratiebron voor de kunstenaar, waaronder ook decoratieve motieven uit de Art Nouveau en de Britse Arts en de Crafts-bewegingen — een reeks artistieke en sociale bewegingen uit de late 19e en vroege 20e eeuw die zich inzetten voor een herwaardering van handwerk en traditionele ambachten, een zekere vorm van verzet tegen de industriële massaproductie. Harvey reflecteert op de sociale geschiedenis en ideeën die achter deze decoratieve elementen schuilen en hun relevantie voor ons hedendaagse leven, maar ook op de status en klasse die zij vaak vertegenwoordigen.
Art Nouveau en de Arts and Crafts-bewegingen presenteren bovendien geïdealiseerde voorstellingen van de natuur en vormen daarmee een interessant onderzoeksonderwerp voor Harvey: hoe worden deze elementen via design vormgegeven en en hoe stellen ze ons in staat de natuur en de ruimte op nieuwe manieren te ervaren?
Voor Art Rotterdam speelt Harvey in op een unieke kunstmatige ruimte: een beursstand. Hij presenteert daarin twee grote schilderijen met afgevlakte beelden zonder ruimtelijke diepte, naast vier kleinere werken in houtgesneden lijsten, waarbij hij huiselijke en designelementen integreert. De schilderijen bevatten interieurmotieven zoals we die kennen uit behang, wat contrasteert met de ruimte waarin ze worden gepresenteerd.
Callum Harvey werd geboren in 1998 en woont en werkt in Londen. Hij studeerde Beeldende Kunst aan Falmouth University, gevolgd door een master aan The Royal College of Art, waar hij in 2023 afstudeerde. Hij ontving meerdere beurzen en prijzen, waaronder de Radcliffe Trust Craft Scholarship in 2022, en voltooide een residentieprogramma bij Porthmeor Studios in St Ives in 2019. Afgelopen najaar was zijn werk te zien in een solotentoonstelling in Pipeline en zijn werk werd daarnaast onder meer tentoongesteld in Kingsgate Project Space en Safehouse in Londen, Centre Space Gallery in Bristol, en Huxley-Parlour in New York.
Tijdens Art Rotterdam is het werk van Callum Harvey te zien in de New Art Section, gepresenteerd door Pipeline.
Geschreven door Flor Linckens
Kunst wordt vaak tentoongesteld en ervaren in een vergelijkbare context: de kenmerkende witte muren van een galerie of museum. De iconische Van Nelle Fabriek, onderdeel van de UNESCO werelderfgoedlijst, valt dankzij zijn unieke architecturale karakter sowieso al buiten dit traditionele white cube-concept. Maar de beurs biedt daarnaast nog een extra mogelijkheid om kunst op een andere manier te ervaren: in de buitenlucht. Rondom dit historische gebouw worden tijdens Art Rotterdam meer dan 20 — vaak grootschalige — kunstwerken tentoongesteld. Zonder de grenzen van muren worden deze werken deel van hun omgeving, waardoor ze nieuwe betekenissen krijgen.
Atelier Van Lieshout (gepresenteerd door Galerie Ron Mandos)
Atelier Van Lieshout staat bekend om zijn multidisciplinaire praktijk, die zich beweegt op de grenzen van kunst, design en architectuur. Joep van Lieshout maakt regelmatig gebruik van industriële materialen om maatschappijkritische en provocerende thema’s te verkennen. Tijdens Art Rotterdam presenteert hij het werk ‘Vulture’ (2022). De gier is een even imposant als weerzinwekkend dier. Als deze aaseter zich laat zien, is de dood nooit ver weg. Maar de gier is ook vindingrijk en vasthoudend, en een onmisbare schakel in het ecosysteem. Volgens Van Lieshout zijn kunstenaars vergelijkbaar met gieren. Ze vreten alles op wat ter inspiratie kan dienen, oud en nieuw, en worden met argwaan bekeken. Maar liever had Van Lieshout verzamelaars gezien als gieren: hongerig cirkelend rond weerloze kunst. De werken van Van Lieshout waren eerder onder meer te zien tijdens de biënnales van Gwangju, Venetië en São Paulo en maken deel uit van de collecties van Fondation Prada, FNAC, Museum Boijmans Van Beuningen en het Stedelijk Museum.
Baoyang Zhao (gepresenteerd door Josilda da Conceição Gallery)
In het werk van Baoyang Zhao krijgen ontastbare fenomenen vaak een tastbare lading. Een geur, of een herinnering. De kunstenaar studeerde afgelopen zomer af aan de HKU en presenteert tijdens Art Rotterdam het werk ‘The Trace of a Ghost Walking along the River’ (2023-2024). Hoe voorkom je dat je schoenen nat worden als je langs de rivier loopt? Dit project gaat over het lichamelijk genot in afwezigheid van het lichaam. De kunstenaar verkent dit onderwerp in de context van hun ervaring als non-binair persoon. De liminaliteit van hun lichaam komt overeen met de belangrijke ervaring van genot, die zich alleen bevindt op de grens van land en water, toegeeflijkheid en beperking. We horen het gefluister van het genot onder het water, terwijl we weten dat het land is waar we op kunnen staan. We maken onze schoenen nat. We blijven hangen en lopen langs de rivier. Maar wat wordt nat als een geest langs de rivier drijft? Wat blijft er over in het lichamelijk genot wanneer het lichaam ontbreekt?
Jonas Dehnen (gepresenteerd door Pizza Gallery)
Met het werk ‘Pterion shelter, oder die dünnste Stelle des Schädels’ (2023) speelt Jonas Dehnen met het genre van de sculpturale tuinfolly. Een folly, in de architectuur, is een voornamelijk decoratief tuinbouwwerk dat door zijn uiterlijk een fictieve geschiedenis suggereert (bijvoorbeeld een nep-ruïneus kasteel of grot). Het werk van Dehnen kan worden gelezen als een sculpturaal voorstel voor een dilettante parkfolly in de vorm van een aluminiumfolie hoed, een zelfgemaakt beschermingsmiddel en een symbool van paranoia en samenzweerderig denken. Het bouwt voort op de visuele taal van de schilderijen en tekeningen van de kunstenaar, die al enkele jaren thema’s integreert zoals het schilderachtige landschap, kaarten van historische tuinontwerpen, automatons en hermitages. Deze ondergaan een subjectief onderzoek, geleid door de (on)mogelijkheden en het ‘cultureel geheugen’ van het materiaal. De sculptuur wordt vergezeld door een kunstenaarsboek met de titel ‘Fontanelle’, met een reeks tekeningen. De sculptuur is gedeeltelijk gemaakt van de platen die zijn gebruikt om het boek te drukken.
Joeri Woudstra (gepresenteerd door Nest)
Terwijl de februarizon haar korte boog over Rotterdam maakt, klinkt het werk van Joeri Woudstra melancholisch over het buitenterrein van de Van Nelle Fabriek. Woudstra, een multidisciplinaire kunstenaar en componist, toont tijdens Art Rotterdam werk uit zijn serie ‘Radiate’. Voor dit van speakers gemaakte kruis vermengde hij echo’s, samples en loops uit popmuziek met IPhone-opnames en opnames van tijdens zonsondergang uitgevoerde live performances.
Karin Kytökangas (onderdeel van de tentoonstelling Prospects van het Mondriaan Fonds)
“Ik zou willen dat de wereld zachter was”, bekent Karin Kytökangas (1991). De kunstenaar maakt schilderijen en sculpturen die met een dromerige beeldtaal pijnlijke machtsstructuren bevragen. Ze is specifiek geïnteresseerd in de spanning die ontstaat tussen macht enerzijds en kwetsbaarheid anderzijds. Om deze spanning te verbeelden gebruikt ze contrasten tussen zacht en hard. Zoals schilderkunst een kwetsbaar medium is dat toch hard kan zijn door een krachtige beeldtaal of een stevig inhoudelijk statement. De sculptuur The Long Haul (2023) die buiten de Van Nelle Fabriek staat is letterlijk iets zachts dat hard is geworden: een witte vlag is gefixeerd alsof de wind altijd waait. Dit werk gaat voor de kunstenaar om een verlangen naar vrede. Door vorm en inhoud met elkaar te laten contrasteren roept Kytökangas op tot overgave aan de realiteit en pleit ze voor vernieuwing.
Dré Wapenaar (gepresenteerd door NL=US Gallery)
Het oeuvre van de Nederlandse beeldhouwer Dré Wapenaar is nauw verbonden met de architectuur. Monumentale tentconstructies vormen hierin een terugkerende vorm, vaak als reactie op de stedelijke ruimte. Zijn ecologische werken hebben vaak een zeer specifiek doel en bieden ruimte voor de menselijke maat. Zo ontwierp hij onder meer een tent voor straatkrantverkopers en tenten rondom de dood en de geboorte. Hoe maken mensen gebruik van de openbare ruimte en weerspiegelt die ruimte diezelfde mensen? Wapenaar hoopt een dialoog te starten tussen burgers en de stad. Tijdens Art Rotterdam presenteert hij het werk ‘TENTENDORP-HERZIEN’ (2007), een maatschappij in het klein. Wapenaar: “Je mag dit werk zien als mijn voorstel tot verstedelijking.”
Oscar Peters (gepresenteerd door C.o.C.A.)
Oscar Peters maakt voornamelijk grootschalige kinetische sculpturen. In zijn nieuwste werken verkent hij grootse en allesomvattende thema’s als verlies, rouw en woede. Tijdens Art Rotterdam toont hij het werk ‘The Gift of Fury’ (2024), waarin hij collectieve emoties onderzoekt als verdriet en vreugde, en de behoefte aan hoop in het licht van hedendaagse vervreemding. Dit wordt gedaan door elementen te integreren uit diverse culturen, rituelen en filmtradities. De installatie geeft je het gevoel dat je een alternatief universum binnenstapt en roept krachtige emoties op, geïnspireerd door de romantische en bijna sentimentele verbeeldingen van dood, verlies en rouw in pre-raphaëlitische schilderijen. Furie wordt geboren uit deze emoties: niet noodzakelijkerwijs een blinde woede maar eerder een gerichte razernij met een potent doel voor ogen, om te vernietigen of te creëren. Wanneer je het werk binnenstapt ben je niet langer toeschouwer, maar deelnemer in het scheppen van het ritueel; een gedeelde plek van rouw, een bijdrager aan het collectief genezen. Stichting Collectors of Contemporary Art (C.o.C.A.) bestaat uit een groep van acht verzamelaars van hedendaagse kunst. Zij hebben zich verenigd met als doel om het werk van jonge, veelbelovende kunstenaars in Nederland te stimuleren door het beschikbaar stellen van een jaarlijkse werkbeurs.
Marcel Mrejen (onderdeel van de tentoonstelling Prospects van het Mondriaan Fonds)
Glastuinbouw maakt in bestaand landschap een ander landschap mogelijk: in de polder zet je een kas neer om daarbinnen in een ander klimaat een gewas te verbouwen. Marcel Mrejen (1994) verzamelde geluiden uit kassen zoals het zoemen en brommen van ventilatoren, pompen en neonlichten om die uren aan audio aan een kunstmatige intelligentie te voeden, die er vervolgens een soundscape van maakte. De installatie ‘Cottagecore (Paradise Haunts Growth)’ (2022) laat die geluiden via negen speakers horen. Wat de installatie precies laat horen, daar heeft de kunstenaar geen invloed meer op. Ook de duur is onbepaald. De sculptuur is daarmee niet alleen een ruimtelijk gegeven, maar strekt zich ook over een tijdsperiode uit. De installatie laat soms een stem horen. Het is volgens Mrejen het bewustzijn van het algoritme dat de prijs van groei overpeinst: Hoe kunnen we technologie gebruiken om niet-uitbuitende relaties met de planeet te herstellen?
Geraldo Dos Santos (gepresenteerd door Josilda da Conceição Gallery)
Geraldo Dos Santos, bekend vanwege zijn voorliefde voor narratieve complexiteit, introduceert ‘La Santeria de Mama’ (2023-2024), een reeks keramische sculpturen die samen een diepgaande poging tot culturele dekolonisatie vormen. Door de symbolische waarde van kaarsen te onderzoeken, ontrafelt hij zorgvuldig de hiërarchische systemen die verbonden zijn met de beïnvloeding van deze rituele objecten. Dit roept doordachte vragen op over de identiteit van mensen die meerdere migraties hebben hebben doorgemaakt. ‘La Santeria de Mama’ ontvouwt zich als een installatie vol verhalen, waarbij de kaarsen transformeren in een krachtige metafoor die de blijvende kracht van culturele identiteiten uit Latijns-Amerika symboliseert. Dit hegemonische fenomeen overstijgt conventionele kunstgrenzen en dient als een katalysator voor een parafictie. De levendige kleuren van de beelden verstoren eendimensionale verhalen, waardoor er ruimte ontstaat voor genuanceerde perspectieven. Ongemakkelijke waarheden die zijn ingebed in migratieverhalen worden blootgelegd door het ontmantelen van vooropgezette ideeën. Dit leidt tot een collectieve heroverweging van maatschappelijke structuren die hiërarchieën in stand houden op basis van afkomst en erfgoed.
Adriaan Rees (gepresenteerd door Livingstone Gallery)
Hoog in de lucht, op ruim 4 meter, torent een opvallende lila sculptuur op een metalen paal. Het polyester beeld is een vrouwfiguur, gebogen met een emmer in haar handen. Haar hoofd, bedekt met lange haren, is grotendeels verborgen in de emmer. De titel van het werk, ‘Screaming in a Bucket’ (2023/2024), is veelzeggend en komt voort uit een droom. In hun stand op de beursvloer toont Livingstone Gallery een bijzondere editie van dit werk in porselein met zilver. Rees, bekend om zijn veelzijdigheid in materialen, verdeelt zijn tijd tussen zijn atelier in Amsterdam en zijn eigen studio in Jingdezhen, China. Hij creëert niet alleen beelden en installaties, maar werkt ook aan grootschalige projecten, performances en sculpturen voor de openbare ruimte.
John M Robinson (gepresenteerd door A Modest Show)
De Britse kunstenaar John M. Robinson staat bekend vanwege zijn performance-schilderijen. Tijdens tarotlezingen en andere occulte of spirituele handelingen neemt hij nieuwe persona’s aan, die hij vervolgens in zijn schilderijen verweeft. Tijdens Art Rotterdam zal Robinson optreden in een bescheiden schuurtje buiten de Van Nelle Fabriek dat is versierd met afbeeldingen en voorzien van kijkgaten. Op gezette tijden zal hij hier een aantal tijdgebonden werken opvoeren.
Marieke Bolhuis (gepresenteerd door NQ Gallery)
Marieke Bolhuis toont een installatie van drie sculpturen: ’Starting point, YOU ARE HERE’ (2023). Bolhuis werkt intuïtief, voortbouwend op haar interesse in emoties, psychische toestanden en bewustzijn. In een voortdurende dialoog met vorm en materiaal, denkt ze door te doen. Deze drie sculpturen kunnen als zelfstandige sculpturen gezien worden maar vormen samen een krachtige installatie. Bolhuis: “Een leven met en in de natuur, uit de donkere aarde ontsproten. Het wonder dat uit die voedselrijke organische aardkorst de mooiste vormen en kleuren tot leven komen. Levensvormen, organismen, planten en dieren, die samenwerken en een ongelooflijk divers en rijk landschap hebben gecreëerd.” Het werk is een vervolg op ‘If we would all be plant’, dat vorig jaar op de beurs te zien was.
Cecilia Bjartmar Hylta (onderdeel van de tentoonstelling Prospects van het Mondriaan Fonds, courtesy diez gallery)
Infrastructuur en ruimtelijke ordening vormen voor Cecilia Bjartmar Hylta (1992) vaak het vertrekpunt voor nieuw werk. Ze is geïnteresseerd in de manier waarop we bewegen in de buitenruimte, in de eisen die structuren aan ons stellen en in de reacties die ze oproepen. In haar werk probeert ze publieke situaties na te bootsen om daarmee de onderliggende en vaak onzichtbare vormen en ideeën erachter te visualiseren. Voor de sculptuur ‘Van Nellefabriek’ (2023) verzamelde de kunstenaar stof uit het Distributiecentrum en perste die in een miniatuurvorm van de ruimte. Zo keert Bjartmar Hylta met haar sculptuur inhoud en vorm binnenstebuiten.
Art van Triest (gepresenteerd door MPV Gallery)
Controle is een belangrijk thema in het werk van Art van Triest: “Centraal in mijn werk staat de menselijke neiging om onze fundamentele angst met een systeem te bestrijden, grip te krijgen op de wereld om ons heen en onze behoefte aan controle te bevredigen. Mijn werk is een visueel onderzoek, waarin ik bevraag hoe dit systeem zich verhoudt tot de fysieke realiteit van de wereld om ons heen. Ik wil een visueel tegenwicht bieden aan de vereenvoudiging en standaardisering van onze omgeving. Ik zou willen streven naar een meer realistische positionering van de mens, waarin we ons completer kunnen verhouden tot de werkelijkheid”. ‘Lines’ (2023) is een reeks sculpturen die de balans tussen verschillende systemen onderzoekt. Het probeert contrasten weer te geven tussen mogelijke manieren om ons te verhouden tot onze omgeving. Gefocust op kracht en berekenende betrouwbaarheid of voortkomend uit een ontwikkelproces worden verschillende manieren van werken en denken in beeld gebracht.
André Kruysen (gepresenteerd door NL=US gallery)
André Kruysen brengt het werk ‘Dependent perspective (whale’s eye)’ (2023). Het werk van Kruysen heeft betrekking op daglicht en de structuur van de architectuur om hem heen. Hij maakt ingrepen in ruimtes die deze aspecten beïnvloeden. Deze ingrepen kunnen resulteren in zowel vrijstaande als met de ruimte versmeltende sculpturen. Zijn recentere complexe en chaotische vormentaal is een gevolg van de steeds complexere (visuele) cultuur waarin we leven. De zoektocht naar een persoonlijke balans hierin vindt zijn vorm in zijn werk. Temidden van zijn ontwrichtende ruimtelijke interventies zoekt Kruysen naar stilte: de rust die ontstaat door het heilige effect van daglicht. Deze tegenstrijdigheid vormt de basis van zijn sculpturen.
Olaf Mooij
De Rotterdamse kunstenaar Olaf Mooij heeft vooral bekendheid verworven met zijn autosculpturen in de openbare ruimte. Tijdens Art Rotterdam presenteert hij ‘The Church of our Unbelieving Faith’. Deze ‘Kerk van ons Ongelovige Geloof’ is gehuisvest in een mysterieuze, kapelachtige structuur. In deze prachtige kapel val je van de ene verbazing in de andere. Eenmaal binnen moet je je ogen het werk laten doen. “Waar moet ik in geloven?” en “Wat wil ik geloven?” zijn vragen die bij je blijven na het zien van deze bijzondere objecten. Geloof je in de heiligheid van de technologie? Of geloof je dat de heilige koe leeft en gecreëerd is uit een auto-spermatozoïde? Is onze auto zo’n geweldige uitvinding? Is het niet beter om elektrisch verder te gaan? En aan wie vertrouwen we ons lot liever toe: de menselijke bestuurder of de zelfdenkende machine? Dit soort aspecten worden belicht in deze “Kerk”.
Thordur Hans (gepresenteerd door Rademakers Gallery)
In het werk van de IJslandse kunstenaar Thordur Hans staan het vertrouwde en het alledaagse centraal. Zijn werkproces bestaat grotendeels uit het observeren van interessante gebaren die je in het dagelijks leven tegen kunt komen. Deze gebaren ontwikkelen zich vervolgens tot kunstwerken in de vorm van herkenbare, subtiel aangepaste objecten of activiteiten, die een nieuw licht werpen op hun bestaan. ‘Venster I’ (2021) dient als een monument voor de dagelijkse vergeetachtigheid en terloopse apathie.
Ruud Kuijer (gepresenteerd door Slewe Gallery)
Ruud Kuijer is een Nederlandse beeldhouwer die bekend is geworden door zijn serie grote abstracte betonnen constructies aan de kade van het Amsterdams Rijnkanaal bij Utrecht, de zogenaamde ‘Waterwerken’. Kuijer heeft in de loop der jaren meerdere grote beelden met vlakke platen van beton of ijzer gemaakt die hangen, leunen, liggen of rechtop staan. In ‘Groot Staand Vlak’ uit 2022 steken een kokerprofiel en een pijp door een monumentaal staande, ijzeren plaat heen en houden deze visueel in evenwicht. Het platte vlak wordt tot onderdeel van een driedimensionaal geheel gemaakt. De voor- en de achterkant van de plaat krijgen een eigen identiteit. Je kan erom heen lopen om het sculpturale karakter te ervaren.
Willem Besselink (gepresenteerd door OMI Rotterdam en NL=US gallery)
De bebouwde omgeving van de stad, en de Van Nelle Fabriek in het bijzonder, bestaat uit een bijna oneindige hoeveelheid van structuren en systemen. Willem Besselink is gefascineerd door de interferentiepatronen die daarbij ontstaan, die hij visualiseert in zijn werk. Interferentiepatronen ontstaan wanneer twee of meer golven, zoals licht-, geluids- of watergolven, elkaar ontmoeten en combineren. De sculptuur ‘Doorzicht’ (2023) is één van de vele mogelijke visualisaties van die vele aanwezige structuren én draagt tegelijkertijd bij aan de verdere opeenstapeling, met de bijbehorende interferentiepatronen.
Martinus Papilaja (onderdeel van de tentoonstelling Prospects van het Mondriaan Fonds)
Een graffitischrijver moet een herkenbare tag hebben, die toch niet herleidbaar is naar de persoon die de tag plaatst. Dat laatste is belangrijk omdat graffiti aanbrengen op de meeste plekken verboden is. Dat het werk van Martinus Papilaja (1988) nu aan een publiek wordt gepresenteerd terwijl toch duidelijk is dat hij de maker is, ziet hij als erkenning voor het specifieke ambacht van graffiti. Papilaja onderzocht wat de noodzaak of drang is van de graffiti kunstenaar om te schrijven en wat de invloed daarvan is op het handschrift. Voor hem is graffiti een ambacht dat door oefening en door het bestuderen van het werk van anderen kan worden geperfectioneerd. In zijn werk op Prospects kiest hij er bewust voor om met de vorm te experimenteren. Hij bespuit geen plat vlak, maar presenteert buiten de Van Nelle Fabriek drie sculpturen die zijn tag ruimtelijk neerzetten.
Sanne van Balen (onderdeel van de tentoonstelling Prospects van het Mondriaan Fonds)
Kan taal zich ook in een andere gedaante tonen? Die vraag loopt als een rode draad door het werk van Sanne van Balen (1994). In haar beeldende werk concentreert ze zich op de visuele ervaring van taal en als ze schrijft geeft ze beelden een stem. Voor haar werk op Prospects concentreerde Van Balen zich op de tong. Enerzijds is de tong de spier die taal vormgeeft en letterlijk creëert. Maar ‘tong’ staat ook voor taal die je spreekt, de taal van een volk. Die dubbele lading keert terug in het werk. Buiten de Van Nelle Fabriek ligt in het gras ‘Stem’ (2024), een rode, kronkelige sculptuur die wel iets weg heeft van zo’n fysieke tong. Met dit werk verbindt Balen taal met landschap. Want voor Van Balen is het landschap een taalkundige plaats die betekenissen uit de omgeving zowel vasthoudt als overbrengt.
Erik Buijs (gepresenteerd door Rutger Brandt Gallery)
Erik Buijs creëert geanimeerde figuren uit klei of was, waarbij hij bewust sporen van het beeldhouwproces achterlaat. Zijn kunstwerken dienen tot nadenken, dat niet alleen de nieuwsgierigheid prikkelt maar ook uitnodigt tot diepe gedachtes. Door de intrigerende mix van de grillige en kinderlijke verschijning van zijn figuren, gecombineerd met sombere ondertonen, belichamen de sculpturen van Buijs een eigenaardige maar krachtige aanwezigheid. Deze figuren, ogenschijnlijk speels maar met een vreemde eigenzinnige twist, bieden een uniek perspectief op de menselijke conditie. Binnen hun ogenschijnlijk eenvoudige vormen liggen lagen van diepte, die zowel gevoeligheid als eigenzinnigheid onthullen. Buijs verbindt op meesterlijke wijze de zwaarwichtige aspecten van menselijke emotie met de onschuldige essentie van de kindertijd. Hierdoor ontstaan sculpturen die op een emotioneel niveau resoneren met de toeschouwers, een kunstzinnige samensmelting die de gevoelige snaar van het menselijk gemoed weet te raken.
Samengesteld door Flor Linckens
